ទន្លេធំជាងគេទាំង ១០ នៅលើពិភពលោក

តោះក្រលេកទៅមើលទន្លេធំៗទាំង ១០ នៅលើពិភពលោកយើងក្នុងឆាំ២០១៧នេះ។ ទន្លេគឺមានប្រយោជន៍ខ្លាំងណាស់សំរាប់មនុស្យនៅលើពិភពលោកនេះ ហើយវាមិនអាចវាស់វែង និងមានតំលៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបានទៅនឹងប្រាក់ដុល្លាបានឡើយ។ ទន្លេគឺជាស្នូលនៃការផ្តល់ជីវិតអោយមនុស្យ ប្រសិនបើគ្នានទន្លេទេនោះជីវិតមនុស្សនឹងអាចបាត់បង។ ទន្លេផ្តល់ប្រយោជន៍ផងដែរសំរាប់ការធ្វើដំណើរ វាផ្តល់នូវវដ្តនៃទឹកជារៀងរាល់ឆ្នាំ ព្រមទាំងផ្តល់នូវប្រភពអាហារដល់សំខាន់សំរាប់មនុស្សនិងសត្វផងដែរ។

ខាងក្រោមនេះគឺជាតារាងលេខរាងទន្លេទាំង ១០ ដែលធំជាងគេលើពិភពលោក៖

១. ទន្លេ នីល (Nile)

ទន្លេនីល ត្រូវបានគេចាត់ថ្នាក់ជាទន្លែដែលវែងជាងគេនៅលើភពផែនដី ដែលត្រូវចំណាយពេលធ្វើដំណើរ 6649.809km មុនពេលវាហូរចូលទៅក្នុងសមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេ។ ទន្លេនេះមានដៃទន្លេពីរគឺ ទន្លេនីលស ដែលមានប្រភពពី Rwanda និងទន្លេនីលខៀវ ដែលមានប្រភពរបស់ខ្លួនគឺប្រទេសអេត្យូពី។ ទឹកទន្លេនីលត្រូវបានចែករំលែកដោយបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនដូចជា ប្រទេសអេហ្ស៊ីបស៊ូដង់អេត្យូពីរវ៉ាន់ដា, អ៊ូហ្គង់ដា, តង់ហ្សានី, អេរីទ្រា, ស៊ូដង់ខាងត្បូងប្រទេសកេនយ៉ា និងប្រទេសកុងហ្គោ។ មួយចំនួននៃការអភិវឌ្ឍសំខាន់ដែលបានជាលទ្ធផលនៃទន្លេគឺមានទីប្រជុំជនដូចជាទីក្រុងគែរ, ក្រុងខាទុំ, Aswan និង Luxor។

២. ទន្លេ អាម៉ាហ្សូន (Amazon)

មានការគិតផ្ទុយរវាង ទន្លេ Nile និងទន្លេ Amazon ដែលទាក់ទងនឹងការដែលក្នុងចំណោមពួកវាគឺមានវែងបំផុតនេះ។ ភូមិសាស្ត្រមួយចំនួនបានបញ្ជាក់ទន្លេនីលនេះគឺវែងជាងគេបំផុត អ្នកផ្សេងទៀតគិតថា ទន្លេ Amazon វែងបំផុតនៅលើពិភពលោក។ ទន្លេ Amazon ត្រូវបានគេនិយាយថានឹងមានប្រវែង 4000 ម៉ាយនិងជាទន្លេធំជាងគេបំផុតនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃទឹកនៅលើពិភពលោក។ អាងទន្លេ Amazon នេះគឺជាអាងលូបង្ហូរទឹកធំបំផុតនៅលើភពផែនដីទាំងមូល ដែលមានទំហំផ្ទៃ 2,720,000 ម៉ាយ ការ៉េ។ លើសពីនេះទៀតទន្លេ Amazon នេះគឺស្ថិតក្នុងចំណោមទន្លេធំបំផុតចាប់តាំងពីចំនួននៃពិន្ទុទាំងប្រាំពីរម៉ាយធំទូលាយនិងប្រភពរបស់វាគឺនៅអាមេរិកខាងត្បូង។

៣. ទន្លេ យ៉​ង់​ស្សេ (Yangtze)

នៅក្នុងប្រទេសចិន ទន្លេ Chang Jiang ឬ ទន្លេ Yangzi Jiang គឺវែងជាងគេបំផុតនៅអាស៊ីទាំងមូលនិងជាប់ថ្នាក់ទីបី ដែលវែងបំផុតនៅលើភពផែនដី។ អាងទន្លេនេះជាជម្រកដល់ជាង 1/3 នៃចំនួនប្រជាជនទាំងមូលរបស់ប្រទេសចិននិងត្រូវបានកាន់កំណត់ត្រានៃទន្លេវែងបំផុតក្នុងពិភពលោកដែលហូរកាត់ប្រទេសមួយនេះ។ ទន្លេនេះមានចំងាយហូរដល់ទៅ ៣៩១៥ ម៉ាយល៍។ ប្រភពដើមរបស់វាគឺជាខ្ពង់រាបឈីងហៃទីបេនៅប្រទេសចិនហើយហូរទៅទីក្រុងស៊ាងហៃភាគខាងកើត។

៤. ទន្លេមីស៊ីស៊ីពី (Mississippi River)

ទន្លេនេះហូរកាត់ប្រទេសសហរដ្ឋអាមេរិកទាំងស្រុង និងប្រភពរបស់វាមកពីបឹង Itasca ។ វាមានប្រវែងរហូតដល់ 2320 ម៉ាយ និងឈរនៅក្នុងលំដាប់ទី 4 ក្នុងចំណោមទន្លេធំៗទាំង 10 នៃពិភពលោក។ នៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃការហូរទឹកវាជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី ១៥ នៅលើពិភពលោក និងមានអាងបង្ហូរទឹកធំទីបួនដែលមានទំហំ 3.220.000 គម ការ៉េ។ ទន្លេមីស៊ីស៊ីពីហូរចាក់ទៅឈូងសមុទ្រ Mexico។

៥. ទន្លេ Yenisei

ទន្លេធំបំផុតហូរនៅក្នុងមហាសមុទ្រអាកទិកនិងមានប្រវែង 3443 ម៉ាយ ម្យ៉ាងវិញទៀតទន្លេ Yenisei ត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះមួយទៀតថា yenisey ផងដែរ។ វាមានភាពលេចធ្លោជាងទន្លេ Siberian ពីរផ្សេងទៀតដែលបានហូរចូលទៅក្នុងមហាសមុទ្រអាកទិកដែរ ដែលមានឈ្មោះ Ob និង Lena។ ជម្រៅអតិបរមារបស់វាគឺ 80ft កើនឡើងពីម៉ុងហ្គោលី និងការចូលទៅក្នុងឈូងសមុទ្រ Yenisei។ វាជាអាងទឹកដែលមានទំហំ 2.580.000 គម ការ៉េ ។ នេះគឺជាផ្នែកមួយក្នុងចំណោមកំពូលទន្លេធំជាងគេបំផុតទាំង 10 នៅលើពិភពលោកឆ្នាំ 2017។

៦. ទន្លេលឿង (Yellow River)

ទន្លែ លឿង រឺត្រូវបានគេស្គាល់ហៅម្យ៉ាងទៀតថា Huang He វាគឺជាទន្លេវែងជាងគេទីពីរនៅតំបន់អាស៊ី ដែលមានប្រវែង 3395. ប្រភពចម្បងនៃទឹករបស់វាគឺមកពីភ្នំ Bayan នៅក្នុងខេត្ត Qinghai និងហូរកាត់ខេត្តចំនួន 9 ទៀត មុននឹងហូរធ្លាក់ទៅ សមុទ្រប៉ូហៃ។ នៅពេលដែលតំបន់អាងស្តុកទឹកនេះត្រូវបានគេវាល់ វាមានផ្ទៃសរុបប្រហែល 742.442 គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។ ទន្លេដល់ប្រជាជនចិនដែលវាជាគ្រឹះនៃស៊ីវិលនិងជានិមិត្តរូបនៃផ្ទះខាងវិញ្ញាណមួយ។ ទន្លេនេះគឺជាដើមកំនើតសហគមន៍នៃប្រជាជនចិន ហើយវាក៏ជានិមិត្តរូបនៃផ្ទះដូងព្រលឹងរបស់ពូកគេផងដែរ។

៧. ទន្លេ Ob (Ob River)

វាជាទន្លេជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី ៧ ដែលវែងជាងគេក្នុងពិភពលោក ហើយមានប្រវែងហូរវែងបំផុត 3,395 ម៉ាយ និងជាតំបន់បង្ហូរទឹកមួយដែលមានទំហំសរុប ២.៩៩០.០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។ វាបានបង្កើតបានជាទន្លេពីរទៀតគឺ Biya និង Katun ដែលមានប្រភពពីភ្នំ Altay។ ក្នុងចំណោមទន្លេនៃតំបន់ស៊ីបេរីនេះគឺជាភាគខាងលិចដែលហូរចូលទៅក្នុងមហាសមុទ្រអាកទិនេះ។ ទន្លេពីរផ្សេងទៀតគឺ Lena និងទន្លេ yenisei ។ ចំណាំថា Gulf of Ob គឺ វែងបំផុតរបស់ពិភពលោក។

៨. ទន្លេ Parana (Parana River)